<--- Powrót

Papier (według chińskich kronik) został wynaleziony w Chinach przez kancelistę na dworze cesarza He Di z dynastii Han, eunucha Cai Lun, około 105 r. n.e. Kancelista eksperymentował z korą drzew, jedwabiem, a nawet sieciami rybackimi, aż trafił na właściwą metodę (papier czerpany) z użyciem szmat jedwabnych i lnianych. Cesarz He Di w uznaniu doniosłości wynalazku podniósł go do godności ministra rolnictwa.
Wyniki badań archeologicznych pokazują jednak, że papier był już znany wcześniej, co najmniej w 8 roku p.n.e. Z tego roku pochodzi skrawek papieru z 20 chińskimi znakami odnaleziony w Nefrytowej Bramie, granicznej strażnicy jedwabnego szlaku. Być może papier jest jeszcze starszy, jego niezapisane skrawki były znajdowane w stanowiskach pochodzących prawdopodobnie z II wieku p.n.e., jednak to datowanie jest niepewne. Prawdopodobnie zatem Cai Lun wynalazł tylko metodę masowej produkcji papieru.
Po bitwie nad rzeką Tałas w 751 r. Arabowie wzięli do niewoli chińskich papierników, dzięki którym papier upowszechnił się na ziemiach arabskich. Arabowie do produkcji papieru używali skrobi, która dobrze spełniała swoje zadanie w gorącym i suchym klimacie, ale nie nadawała się do bardziej umiarkowanych regionów. Wytwarzanie trwało dość długo, gdyż włókna były oddzielane ręcznie. Początkowo w Europie używano papieru wyprodukowanego przez Arabów, którzy mieli papiernie m.in. w Hiszpanii i na Sycylii. Za najstarsze papierowe rękopisy, powstałe na kontynencie europejskim, uchodzą Breviarium i Missale mozarabicum, przepisane przed 1036 rokiem, w klasztorze Santo Domingo de Silos w pobliżu Burgos. W kręgu kultury łacińskiej pierwsze papiernie zostały założone w XII i XIII wieku: w Hiszpanii (przed 1150 r.), a następnie we Włoszech (przed 1230 r.). Od XIII wieku produkcja papieru zaczęła rozpowszechniać się w innych krajach europejskich.
Najstarszą i najbardziej znaną jest, założona w 1268 roku, papiernia w Fabriano. W procesie produkcji papieru wprowadzono tam trzy innowacje:
* włókna tkanin były rozdzielane za pomocą specjalnej maszyny (pila a magli multipli), co przyczyniło się do zwiększenia produkcji i poprawy jakości gotowego wyrobu,
* użyto żelatyny zwierzęcej jako środka spajającego włókna,
* wprowadzono znak wodny, który umożliwiał identyfikację papierni i stanowił gwarancję jakości.
Wprowadzone innowacje oraz migracje papierników przyczyniły się do rozpowszechnienia zarówno samego papieru z Fabriano, jak i sposobu jego produkcji w Europie zaalpejskiej.
Proces produkcji papieru uległ przyspieszeniu po wprowadzeniu około 1670 roku nowej maszyny tzw. „Holendra”. Maszyna umożliwiała mielenie surowca do postaci pulpy za pomocą noży umieszczonych w kadzi (nożowisko denne i walec mielący).
Od początku XIX w. poszukiwano alternatywnych surowców do produkcji papieru. Po wielu eksperymentach najbardziej odpowiednim i prostym w produkcji okazał się ścier drzewny i celuloza. Zastosowane po raz pierwszy przez Friedricha Gottloba Kellera w 1845 r. W 1867 r. Heinrich Voelter i Johann Matthäus Voith przedstawili na wystawie w Paryżu urządzenie do produkcji papieru maszynowego z celulozy. Od tego czasu produkcja papieru stała się masowa.

 

 

3500 p.n.e. użycie papirusu w Egipcie
2700 p.n.e. najstarsze znalezisko z zapisanym pergaminem (Egipt)
180-50 p.n.e. znaleziska z wczesnej dynastii Han w różnych miejscach Chin dokumentują użycie papieru
150 n.e. chiński minister Cai Lun (?-121) opisuje produkcję papieru
610 wprowadzenie papierni do Japonii
751 Arabowie zdobywają od chińskich jeńców wojennych wiedzę na temat produkcji papieru
794 wybudowanie młyna papierniczego w Bagdadzie
1109 najstarszy dokument papierowy (archiwum w Palermo)
1110 wytwarzanie papieru dotarło do Maroka
1144 pierwszy młyn papierniczy w Hiszpanii (Xativa = San Felipe koło Walencji)
1268 produkcja papieru we Włoszech (Fabriano)
1270 pierwszy papier z lnu i konopi we Francji
1282 najstarszy znak wodny
1294 wprowadzenie zaklejania żelatyną we Fabriano (Włochy)
1321 Jan der Turs von Rauhenegg zakłada w Leesdorfie pod Baden (Austria) młyn papierniczy
1326 młyn papierniczy koło Ambert (Francja) - pracuje do dziś jako papiernia Richard de Bas
1348 młyn papierniczy w Troyes (Francja)
1354 młyn papierniczy w Essones koło Paryża
1390 pierwszy młyn papierniczy w Niemczech (koło Nürnbergu) wybudowany przez kupca i rajcę Ulmana Stromera
1432 pierwszy młyn papierniczy w Szwajcarii (Belfaux pod Fryburgiem)
1446 pierwsze dzieło wydrukowane ruchomymi czcionkami przez Gutenberga (Johannes Gensfleisch zum Gutenberg)
1490 pierwszy młyn papierniczy w Anglii wybudowany przez Johna Tate w Stevenage
1573 pierwszy młyn papierniczy w Szwecji w Klippan koło Helsingborgu
1670/72 wynalezienie holendra (urządzenie do cięcia i mielenia szmat zastępujące wcześniejsze ubijarki)
1690 pierwszy młyn papierniczy w Ameryce wybudowany przez Williama Rittenhouse'a koło Germantown (stan Pensylwania)
1698 produkcja papieru w Norwegii
1720 wynalezienie mechanicznego rębaka szmat w Niemczech
1774 odkrycie bielących właściwości chloru przez chemika Karla Wilhelma Scheele'go
1783 wyprodukowanie pierwszego papieru welinowego - Niemcy
1785 wyprodukowanie pierwszego papieru welinowego ze znakiem wodnym przez Anglika Whatmanna
1789 zastosowanie chloru do wybielania szmat gorszej jakości - francuski chemik C.L. Berthollet
1798 wynalezienie maszyny papierniczej o długim sicie - Nicolas-Louis Robert, patent 1799

 

 

Źródło